BUNAMA

Zihinsel gücünü yitirme: Bunama başlangıcı.

  Bunamış kişiler hukuki ehliyet aksından, kendi yararlarına olan işlemleri yapabilirler; yararlarına olmayan işlemleri yapamazlar.

—Nörol. ve Psik. Kendiliğinden tersinmeyen, edinilmiş ve derinlere inen ruhsal güçsüzlük. Düşünsel işlevlerin zayıflamasıyla (bellek, dikkat ve yargı bdzuklukla-n); simgesel işlevlerin (dil, hareket, hesaplama) yoksullaşmasıyla; mantıksal, ahlaksal ve toplumsal ölçütlerin yitirilmesiyle kendini gösterir. (Bu hastalıkta; zaman -mekân içinde yön saptayamama durumu sık sık görülür. Bunama, ciddi davranış bozukluklarına yol açar.) [Bk. ansikl. böl.] || Atardamar kökenli bunama, beyin kabuğunda, beyin tabanındaki boz çekirdeklerde ve beyin akmaddesinde yer yer görülen sınırlı yumuşamaların yol açtığı zihinsel yozlaşma. (Damar sertliğinin bir karmaşası olan bunama, bellek bozukluğu ve mizaç zayıflamasıyla [hasta bunun az çok bilincindedir] belirgindir. Bunamayla birlikte, psödobülber sendrom, yarım felç, homonim hemianopsi gibi sinirsel belirtiler de görülür.) || Erken bunama -» ŞİZOFRENİ.

—ANSİKL. Nörol. ve Psik. ihtiyarlık* bunaması, arteriopatik* bunama, önihtiyar-lık bunamaları (Alzheimer* hastalığı, Pick* hastalığı), Huntington* koresi ve Creutzfeld-Jakob* hastalığı, bunamalar kapsamına girer. Bu çerçeve dışında kalanlar da şunlardır: 1. soydan gelen düşünsel yetersizlikler, yani zekâ geriliği (de-billik, embesillik, gerizekâlılık); 2. zihin karışıklığı gibi, başlangıç dönemi şiddetli sendromlar; 3. afaziler, apraksiler, agnoziler gibi, simgesel işlevleri etkileyen bozukluklar; 4. geridönüşlü bunama send-romları. Özgül bir tedavi sonunda ortaya çıkan geridönüşlü bunama sendromları, şu nedenlere bağlanabilir: süreğen bir alt sertzar hematomuna ya da daha ender olarak bir beyin atrofislne yol açan kafatası travmaları, bulaşıcı hastalıklar, özellikle de frengili menengoansefalit ya da genel felç, belli özellik taşıyan beyin urları ve karbon oksidi ya da aikol zehirlenmeleri.